Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bireylerin düşünce, duygu ve davranışları arasındaki ilişkiyi kavramlarına ve bu ilişkiler üzerinde etkili değişiklikler gerçekleştirmelerine yardımcı olmayı amaçlayan, bilimsel temellere dayalı bir psikoterapi yaklaşımıdır. BDT’nin temel varsayımı, düşüncelerimizin olaylar hakkında ne hissedeceğimizi belirlemesidir.

Bu yaklaşım, bireylerin dünyayı olduğu gibi değil; sahip oldukları düşünce yapıları ve inanç sistemleri aracılığıyla algıladıkları görüşüne dayanır. Bu durum, bireyin dünyaya bir gözlük aracılığıyla bakmasına benzetilebilir. Eğer bu gözlüğün camları lekeli, bulanık veya çarpıtılmışsa, dış dünya da daha olumsuz, karamsar ve bozuk bir şekilde algılanabilir. Ancak gözlük temizlendiğinde, çevre daha açık ve gerçeğe daha yakın bir biçimde görülür. BDT, bireyin bu zihinsel gözlüğünü fark etmesini ve daha gerçekçi, işlevsel ve uyumlu düşünme biçimleri geliştirmesini destekler.

''Olayları olduğu gibi değil olduğumuz gibi görürürüz.''

Bilişsel Davranışçı Terapi, adından da anlaşılacağı üzere iki temel bileşene dayanır:

• Bilişsel müdahaleler, bireyin işlevsiz düşüncelerini tanımasını, bu düşünceleri sorgulamasını ve daha gerçekçi, işlevsel alternatif düşünceler geliştirmesini hedefler.

• Davranışsal müdahaleler ise, bireyin kaçınma veya işlevsiz alışkanlıklar gibi davranış örüntülerini değiştirmeye odaklanır. Bu süreçte maruz bırakma çalışmaları, davranışsal deneyler, beceri geliştirme ve etkin problem çözme teknikleri gibi yöntemler kullanılır.

Bu bütüncül yaklaşım sayesinde hem zihinsel süreçler hem de günlük yaşamdaki davranışlar üzerinde kalıcı ve olumlu değişimler sağlanması amaçlanır.

Terapi sürecinde danışan, terapist ile iş birliği içerisinde çalışarak olumsuz ve işlevsiz düşünce kalıplarını tanımlamayı, bunları sorgulamayı ve daha gerçekçi, işlevsel ve uyumlu düşünceler oluşturmayı öğrenir. Aynı zamanda duygu düzenleme, stresle başa çıkma ve problem çözme gibi beceriler de yapılandırılır.

Bilişsel Davranışçı Terapi; depresyon, anksiyete bozuklukları, obsesif kompulsif bozukluk, panik bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu ve yeme bozuklukları gibi birçok psikopatolojinin tedavisinde etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış bir yöntemdir. Ayrıca bireylere, terapi sürecinin ardından da kullanılabilecek güçlü başa çıkma becerileri kazandırır. Bununla birlikte, BDT yalnızca klinik düzeydeki ruh sağlığı sorunlarında değil; ilişki problemleri, iş yaşamındaki güçlükler, sınav kaygısı ve günlük yaşamın getirdiği stres gibi gerçek yaşam zorluklarında da etkili bir müdahale seçeneği sunmaktadır.